گلوکوهرب باریج

دیابت، نگرانی غالب برای سلامت عمومی در سرتاسر جهان است که به صورت پیوسته در حال افزایش می باشد. پیش بینی می شود که شیوع دیابت از 4% در سال 1995 به 4/5% در سال 2025 برسد. بیش از پنج میلیون نفر در کشور مبتلا به دیابت هستند. این بیماری موجب معلولیت، مرگ و میر و عوارض دراز مدت قابل توجه می شود و یک فاکتور خطر مهم برای بیماری های قلبی و عروقی است.

اهداف درمانی در بالغین دیابتی عبارتند از:

کنترل گلایسمیک HbA1C < 7%، (قند خون قبل از غذا 130- 70 و قند خون بعد از غذا کمتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر)، کنترل فشارخون (کمتر از 130:80میلی متر جیوه) و کنترل چربی های خون (LDL کمتر از 100، HDL در مردان بیش از 40 و در زنان بیش از 50 و تری گلیسرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر)، لذا از داروها و روش های تغذیه ای مختلف استفاده می شود.

استفاده از داروهای گیاهی به عنوان کمک درمان دیابت رایج می باشد. ایمنی مصرف این 4 گیاه به واسطه استفاده طولانی آنها در طب ملل مشهود است. در اروپا و خاورمیانه مستنداتی دال بر درمان ازدیاد قند خون به وسیله تانن ها و فنولیک های موجود در برگ گردو وجود دارد. به نظر می رسد گردو هضم و ورود قند به جریان خون را کند می کند. در مطالعات In Vivo و In Vitro، ایمنی مصرف و اثرات قرص Glucolevel (نمونه مشابه داروی گلوکوهرب باریج) در کاهش قند خون بررسی شده است: در آزمون LDH، در فیبروبلاست های انسانی تیمار شده با غلظت های فزاینده این دارو، اثرات سمی دیده نشد. در مطالعات In VivoI نتایج مشابهی در رت ها مشاهده گردید ( LD50: 25g/kg). با توجه به تشدید (2 برابر شدن) دریافت گلوکز توسط سلول های مخمری و مهار جذب روده ای گلوکز (تقریبا49%) در روده رت، اثرات ضد دیابت دارو مشخص شده است. علاوه بر این، در مقایسه با کنترل مثبت، 3-2 هفته درمان در رت های دیابتی شده با استرپتوزوسین، موجب کاهش قابل توجه میزان قند خون (از بیش از 50±400 میلی گرم در دسی لیتر به 22±210 میلی گرم در دسی لیتر، p<0.001) و بهبود قابل توجه دریافت گلوکز در تست تحمل گلوکز شد. 

همچنین در 16 داوطلب سنین 67-48 سال، با تشخیص اخیر دیابت نوع 2 که فقط تحت درمان با رژیم غذایی بودند، مصرف 3 قرص در روز برای مدت 4 هفته، موجب کاهش قابل توجه مقدار قند خون پایه از 40±290 میلی گرم در دسی لیتر به 20±210 میلی گرم در دسی لیتر در هفته اول مصرف شد. در ابتدای مطالعه، قند خون گروهی متشکل از 11 نفر از شرکت کنندگان، کمتر از 300 و در بقیه بیش از 300 میلی گرم درصد بود. از نظر کلینیکی در گروه اول مقادیر قابل قبول گلوکز طی3-2 هفته درمان و در گروه دوم طی هفته چهارم درمان حاصل شد. هیچگونه عارضه جانبی گزارش نشد.

علاوه بر این، کاهش قابل توجه مقادیر HbA1C (از 03/1±2/8 به 94/0± 9/6) در 6 نفر مشاهده شد. نتایج این بررسی ایمنی مصرف، قابلیت پذیرش و اثربخشی ترکیب گیاهی دارو را نشان داد که به نظر می رسد برای تنظیم هموستاز گلوکز مکانیزم اثر متفاوتی داشته اما اثر هم افزایی دارند و موجب توازن طبیعی قند خون می شوند. مکانیزم احتمالی گیاهان مورد استفاده در این دارو ممکن است به شرح زیر باشد: ترکیب اصلی فعال در برگ زیتون، Oleuropeoside است که با دوز 16 میلی گرم بر کیلوگرم علاوه بر اثرات کاهش دهنده فشار خون و چربی خون، اثر هایپوگلایسمیک قابل تشخیصی دارد. تانن ها و پلی فنولیک های برگ گردو آنتی اکسیدان های قوی هستند و جمع آوری قدرتمند رادیکال های سوپراکسید و هیدروکسیل را به عهده دارند. در یک مدل حیوانی دیابت و چاقی، ثابت شده که علف شور یک گیاه ضد دیابت کاملا موثر است، همچنین موجب تقویت اثر انسولین می شود.

عصاره گزنه دارای اثرات هایپوگلایسمیک است و تحمل گلوکز را بهبود می بخشد. آزمایشات In Vitro نشان داده اند که این دارو ورود گلوکز به سلول های مخمری را در طی تخمیر بی هوازی تسهیل می کند که این اثر را به علف شور موجود در دارو نسبت می دهند. گزنه ممکن است تولید گلوکز به وسیله کبد را کاهش دهد در حالی که اولئوروپین برگ زیتون و تانن های برگ گردو به عنوان مهارکننده های آلفا- گلوکوزیداز عمل نموده و جذب کربوهیدرات ها در روده را کاهش می دهند.